Die éne medaille koesterde Cecil het meest

Deze week reizen journalisten Sander Jongsma (RTV Oost) en Jan Braakman (weekblad Boerderij) door Canada om voor het Informatiecentrum Canadese Begraafplaats verhalen op te tekenen van familieleden van in Holten begraven Canadese soldaten.

Donderdag waren Jongsma en Braakman bij Jack French, de broer van de in Holten begraven Cecil French. Jack woont in Hamilton, Ontario. Medailles, ingelijste foto’s van jonge mannen in uniform, vlaggen, doosjes met insignes van Duitse militairen, gedichten, brieven en fotoalbums, heel veel fotoalbums - de spullen die broers, zussen en kinderen van in Holten begraven soldaten willen laten zien zijn talrijk.

Jack French had de spullen verzameld op de tafel voor zich, toen hij donderdag zijn verhaal vertelde over zijn broer Cecil. Cecil was sluipschutter bij The Argyll and Sutherland Highlanders of Canada. Hij sneuvelde op 14 april 1945 in de omgeving van Friesoythe, waarschijnlijk getroffen door de kogel van een Duitse sluipschutter. Hij ligt in Holten begraven (IX A 5).

Jack laat de medailles zien die zijn broer heeft gekregen. Eén ervan houdt hij in zijn hand. Hij noemt zijn tien jaar oudere broer Cece (Sies).

Cecil French was een jonge jongen die het niet gemakkelijk had toen hij opgroeide. Zijn vader maakte het hem moeilijk, sloeg hem, om niets, vertelt Jack. “Ik was tien jaar jonger en ik hoorde dat Cecil werd geslagen, om niets. Toen hij zestien was kwam hij sterk genoeg om voor zichzelf op te komen. Toen stopte zijn vader.”

Toen Cecil 17 was verliet hij het ouderlijk huis en ging het leger in.

Cecil was een graag geziene jongen. Hij had thuis in Hamilton (Ontario) een vriendin, met wie hij al min of meer verloofd was. Hij had haar al een ring gegeven. Maar na verloop van tijd realiseerde hij zich dat hij misschien niet de juiste keus had gemaakt. Eenmaal in Europa bleef zijn verschijning niet onopgemerkt. Hij had vriendinnen in Engeland, en later, toen hij in de buurt van Roosendaal (Noord-Brabant) was gelegerd, kreeg ene Jeannette Heemskerk een oogje op hem.

Foto’s van haar liggen op tafel. Ze zijn gemaakt na de oorlog, toen een oudere broer van Jack naar Nederland op bezoek was geweest. Hij had Jeannette ontmoet. Hij was ook in Holten geweest om het graf van Cecil te bezoeken. Kleine zwartwit foto’s ter grootte van een postzegel in een lederen albumpje herinneren aan dat bezoek. De foto’s tonen een kaal en leeg ereveld met witte metalen kruisen.

Dan pakt hij opnieuw die ene medaille. “Deze medaille kreeg hij toen hij aan een schietwedstrijd had meegedaan in Engeland. Hij had nog nooit zoveel hoge officieren bij elkaar gezien als op die dag. En hij was trots dat hij tot de beste vijf schutters van de dag hoorde.”
 

Het briefje dat Cecil (‘Cece”) aan zijn moeder schreef in het doosje met de medaille ligt op tafel. “Bewaar de medaille goed”, schreef Cece, “Misschien, als de oorlog voorbij is en ik weer thuis kom, kan ik de medaille dragen.”
 

Cecil kwam niet thuis.

Jack French pakt de medaille op en houdt hem in zijn handen. “Zo voel ik me dichtbij mijn broer, omdat ik weet dat hij deze medaille ook in handen heeft gehad.”

“Deze medaille koesterde hij het meest”, zegt Jack. En dan breekt zijn stem. Jack pakt een zakdoek om een traan van zijn oog te vegen. “Deze koesterde hij het meest, want deze medaille heeft geen mensenlevens gekost.”